Bulgaristan, BOTAŞ'a olan borcunu ödeyebilecek mi
Mümin TOPÇU
Reuters Haber Ajansı'na göre ABD hükümeti, Rus Lukoil ve Rosneft şirketlerine karşı katı yaptırımlar devreye sokmaya karar almış. Galiba 21 Ekim tarihinden sonra doğalgaz cephesinde bir sürü sürpriz kaotik gelişmeler yaşanacak ve Rusya ile doğalgaz ticareti yapan ülkeler, söz konusu yaptırımlar devreye girdiğinde, bir sürü devletin ekonomisi büyük zararlar görecektir.
Bulgaristan, yeni ABD yaptırımlarından en çok etkilenecek olan devletlerden birisi olacak gibi gözüküyor; çünkü Bulgargaz, zaten BOTAŞ’a olan 4 Milyar TL'lik borcunu ödeyemiyor. Aynı zamanda, ülkenin en büyük rafinerisi Neftohim satışa çıkarıldı ve kimin eline geçeceği büyük önem arz ediyor. Rus ve Amerikan yanlıları arasında şimdiden büyük çekişmeler yaşanmaya başladı.
2023 yılının başında, Türkiye ve Bulgaristan arasında varılan mutabakat çerçevesinde, BOTAŞ, Bulgaristan'a yıllık 1,5 milyar metreküp doğalgaz tedarik etmeyi taahhüt etmişti. Ancak Bulgargaz, bu anlaşma kapsamında ödemesi gereken günlük yaklaşık 1 milyon doları uzun zamandan bu yana gerçekleştirmedi.
Bulgaristan Enerji Bakanlığı yetkilileri, BOTAŞ’a olan borcun Bulgargaz şirketinin finansal dengelerini bozduğunu ve ödemelerin gecikmesi nedeniyle iflas riskinin gündemde olduğunu açıkladı. Bakanlık yetkililerine göre borç şu anda 220 milyon levaya (yaklaşık 4 milyar TL) ulaştı ve önümüzdeki faturalarla bu tutarın 250 milyon levaya (yaklaşık 4,6 milyar TL) çıkması bekleniyor.
Bulgaristan Parlamentosu'nda, imzalanan 13 yıllık anlaşma sürekli tartışılırken, bazı milletvekilleri, bu anlaşmanın iptalini gündeme getirdiler.
Sözleşme gereği, bu süreç içinde Bulgaristan Türkiye’ye 88 Milyar TL (2,2 milyar dolar ) ödemeye mecbur ama gidişata bakılırsa ülke mali krize doğru sürüklenmekte.
BOTAŞ ile yapılan anlaşmada borcun tamamı ödenmeden fesih hakkı bulunmamakta, bu durum, Bulgaristan’ın uzun süre boyunca sözleşmeye bağlı kalacağı anlamına geliyor. Dediğim gibi, Burgaz kentinde bulunan Neftohim'e, 21 Ekimden sonra Rusya'dan ne petrol ne de doğalgaz gelecek.
