Sen Killi'yi bilir misin, kardeş
Mümin TOPÇU
Sen Killi'yi bilir misin, kardeş? Kırcaali Türkleri, hangi boydandır?
Tarihimize göre, bu Türkler ağırlıklı olarak Oğuzların Avşar boyundan gelmektedirler.
Bulgaristan'daki Türkler, Oğuzların ve Kumanların soyundandır.
En azından benim açımdan, Killi yöresinin çilekeş insanlarının, bağırlarında taşıdığı engin insan ve din sevgisi ilişkisini incelemek için en doğru bir seçimdir.
Bizim Doğu Rodoplar'da, hatta belki de bütün Bulgaristan çapında, din, iman, sevgi ve muhabbet örneklerinin en güzelini, Killi insanında rastlayabilirsiniz.
Biliyorsunuz, her Mü’min'de olan sevgi, temelde din sevgisidir; iman ettiği dinin en güzel, en doğru olduğunu düşünür ve dinine büyük bir sevgi örneği ile bağlıdır.
Killi bölgesi, Doğu Rodoplar'ın Yunanistan sınırına çok yakındır, Kırcaali şehrine 40 kilometre uzaklıktadır, Gümülcine şehrine ise daha yakındır.
Buranın Türkleri ağırlıklı olarak Oğuzların Avşar boyundan gelen Yörüklerin devamıdır.
Killi insanının din iman sevgisinden başka diğer bir dikkat çekici özelliği de Türk milliyetçiliğidir.
Zorunlu isim kıyımından sonra ( 1985 ), ülkenin her tarafında illegal bir çok mücadele grubu ortaya çıkmıştı.
Bazı gizli grupların yöneticileri ve üyeleri tutuklandılar. Yoğun güvenlik tedbirleri altında, bunların yargılanması, başkent Sofya'da bir hafta içinde gerçekleşti.
Rahmetli ağabeyimin üyesi olduğu gizli mücadele grubu da deşifre olup üyeleri tutuklanmıştı. Yargılanmaları esnasında bir hafta boyunca ben de Sofya'da bulundum.
Sabahları erkenden, en az on tane gizli mücadele grubun üyeleri, onlarca polis eşliğinde binaya getiriliyordu. Kahramanlarımızın tümünün saçları kökünden kazınmıştı, sırtlarından sadece mavi işçi elbiseleri vardı, ayaklarında ise aynı tip siyah lastik ayakkabıları. Aylarca işkenceye tabii tutuldukları üzüntülü, acı dolu kederli gözlerinden okunuyordu.
Bunları neden mi anlatmaya gerek duyuyorum; çünkü en fazla gizli mücadele grubu, işte bahsettiğim Killi bölgesinde ortaya çıkmıştı, sayıca da en fazla tutuklu o bölgeden başkent Sofya'ya getirilmişti.
Yüzden fazla tutuklu Türk evladı, adil bir yargılanmadan yoksun bırakıldı ve hepsi uzun yıllar mahkumiyet aldı.
Unutmamışsınızdır, Killi köyünde de isyan çıkmıştı ve halk asimilasyon girişimlerini protesto etmek için sokaklara dökülmüştü. Emniyet ve askeri güçler, silah kullanmıştı.
Kör bir kurşun, 18 aylık bir bebeğin bedenine saplanmıştı.
Günümüzde, Türkan Bebek, eski komünist rejimle mücadelenin sembol bir ismine dönüşmüş durumda.
Her yıl, 26 Aralıkta, Killi'de bulunan Türkan Çeşme anıtı önünde binlerce Türk, 1985 yılı olaylarını kınama ve anma törenlerine toplanıyor.
Bugün en çok Killili, Bursa'nın Millet ve Vatan mahallerinde yaşamakta. Sadece Millet mahallesinde yaklaşık 60 bin seçmen yaşamakta.
Her Aralık ayında, Millet Mahallesi'nde Türkan Bebek'in aziz hatırasını anmak ve isim değiştirme sürecini kınamak için, binlerce Killili bir araya gelmekte. Mevlit ve dualar okunmakta.
Bu hemşehri buluşmasında, hasret ve özlem giderilmekte, terk etmeye mecbur bırakıldığımız köylerimiz ve yuvalarımız dile getirilmekte.
Her yıl, bu anlamlı girişim Killililer Kültür ve Yardımlaşma Derneği patronajlığında gerçekleşmekte.
Anma töreni ve düzenlenen Mevilidi Şerife, Bursa'nın belediye başkanları, siyasi ve idari erkan, STK yöneticileri de hazır bulunmakta.
